Relatie NVFL

Geschiedenis Onconet

Het advies van zorgverleners aan mensen met kanker is lang geweest om heel rustig aan te doen in de periode dat de chemotherapie werd gegeven. De combinatie van inactiviteit en bijwerkingen van de behandeling zorgden er voor dat veel mensen na de medische behandeling behoefte hadden aan herstelprogramma’s .

Vanaf 1997 was het programma ‘Herstel en Balans’ beschikbaar. Dit werd georganiseerd vanuit de Integrale Kankercentra Nederland, de IKNL
Vanaf de eeuwwisseling verschenen de eerste internationale publicaties over training tijdens de periode van chemotherapie. Doel hiervan was te voorkomen dat mensen tijdens de behandeling achteruit gingen in kracht en conditie.

In 2008 / 2009 hebben fysiotherapeuten van VUmc, het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis en ‘Motion’, een eerste lijns fysiotherapiepraktijk uit Uithoorn, een pilot uitgevoerd om te onderzoeken of het in Nederland ook mogelijk was om mensen met kanker tijdens de adjuvante chemotherapie een door fysiotherapeuten begeleid trainingsprogramma aan te bieden.
De ervaringen met het programma waren dermate positief dat al tijdens de pilot een subsidie aanvraag werd gedaan om de resultaten te evalueren in een grote gerandomiseerde wetenschappelijke studie: de A-CaRe PACES studie. In de periode 2010-2012 namen 225 patiënten uit 12 Noord-Hollandse ziekenhuizen deel aan deze studie waar training onder begeleiding van de fysiotherapeut vergeleken werd met reguliere zorg of beweegadvies van de verpleegkundigen op de dagbehandeling. De fysiotherapeuten die de training verzorgden kregen van tevoren scholing waarin ze leerden hoe ze een veilige en effectieve training op konden zetten. Om de vindbaarheid voor patiënten te vergemakkelijken werd een zorgzoeker en een website gemaakt met de naam Onconet.

De A-CaRe PACES studie liet opnieuw positieve effecten zien van training tijdens chemotherapie onder begeleiding van een fysiotherapeut. Na afloop van het onderzoek bleef de website beschikbaar voor patiënten en verwijzers. De fysiotherapeuten ontmoetten elkaar de eerste jaren bij het Ingegraal Kankercentrum Amsterdam (IKA) voor uitwisseling van ervaringen en kennis. Toen in 2013 de ondersteuning van het IKA stopte en er toenemende belangstelling van andere fysiotherapeuten uit land voor opleiding en registratie op de zorgzoeker kwam, is besloten Stichting Onconet op te richten. De stichting stelde zich ten doel om verdere implementatie van het succesvolle trainingsprogramma te realiseren, en zo de toegankelijkheid van deze vorm van zorg voor patiënten uit heel Nederland te bevorderen. De scholing die in de A-CaRe PACES studie werd gegeven werd ondergebracht bij het Nederlands Paramedisch Instituut.

Vanaf het begin is nauw samen gewerkt met het bestuur van Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapie in de Oncologie en Lymfologie, de NVFL.

Onder andere om af te stemmen over de kwaliteitseisen die Onconet stelde aan hun leden. De voorzitter van de NVFL is ook jarenlang lid geweest van de adviesraad van Onconet. De groei van Onconet is voortvarend geweest van ongeveer 40 geregistreerde fysiotherapeuten in 2013 naar ruim 600 in 2019.

Er waren meerdere redenen om uiteindelijk nauwer samen te gaan werken met de NVFL in 2019. De lancering van de ‘Verwijsgids Kanker’ vanuit de IKNL had tot doel om de tot dan toe bestaande zorgzoekers in zich te verenigen, maar liet alleen zorgverleners toe vanuit registraties bij beroepsverenigingen. De administratie van de Onconet zorgzoeker met ruim 600 fysiotherapeuten dreigde spaak te lopen, omdat de systemen hier niet op berekend waren. Daarnaast kostte bijhouden van registratie zoveel mankracht dat dit ten koste ging van het verwezenlijken van de eigenlijke missie van Onconet. De NVFL had zich in de voorgaande jaren ontwikkeld tot een brede vereniging voor oncologiefysiotherapie

Deze ontwikkelingen tezamen hebben ertoe geleid dat in 2020 de samenwerking tussen Onconet en de NVFL officieel is vastgelegd. De NVFL beheert vanaf dan de register- en de daaraan gekoppelde financiële administratie van Stichting Onconet, terwijl Onconet nog wel zelfstandig het beheer voert over de criteria voor de toelatingsscholing en de kwaliteitscirkel. De kwaliteitscirkel behelst de criteria waaraan geregistreerde therapeuten moeten voldoen om geregistreerd te mogen blijven. NVFL en Onconet ontwikkelen een gezamenlijke kennis- en wetenschapsagenda. Daarnaast stelt de NVFL fondsen beschikbaar waarmee Onconet aan de verwezenlijking van haar missie kan werken. Over de besteding van deze jaarlijkse bijdrage wordt jaarlijks verslag gedaan via de jaarplannen en jaarverslagen en de ‘Balans van Stichting Onconet’.